Politiek vs. Privacy: the battle continues
Privacy en de politiek, die twee liggen elkaar soms niet helemaal. Weet je het nog, dat wetsvoorstel waarin de bevoegdheden van de AIVD schrikbarend ver werden uitgebreid? De reacties op de bijbehorende internetconsultatie logen er niet om. Grote ophef ontstond over de mogelijkheid tot massale aftapping van al onze communicatie. Het wetsvoorstel werd aangepast, maar nog steeds niet naar volle tevredenheid. De bevoegdheid tot massasurveillance is gebleven en enkel aan iets striktere banden gelegd. Toch is het voorstel inmiddels aangenomen.[1] Wij burgers vinden het dan wel belangrijk dat onze privacy veilig wordt gesteld, maar in praktijk moet dit recht toch regelmatig wijken. Al helemaal als het om kwesties van nationale veiligheid gaat.
Ach, ze zullen in Den Haag wel geleerd hebben van het drama rondom het eerdergenoemde wetsvoorstel, toch? Guess again. Er ligt inmiddels weer een ander privacygevoelig wetsvoorstel op tafel. Althans, een vijf jaar oud wetsvoorstel dat is afgestoft en een tweede kans krijgt. Klaar om belaagd te worden door de kritiek van een internetconsultatie. Dit keer betreft het de zeggenschap over, en het gebruik van, lichaamsmateriaal.[2] Het plan is namelijk dat de politie zulk lichaamsmateriaal mag gaan gebruiken bij de opsporing van strafbare feiten. Paniek alom, dus wat is er aan de hand?
Bijna elke Nederlander heeft weleens lichaamsmateriaal afgestaan, bijvoorbeeld voor bloedonderzoek. Al dit materiaal ligt opgeslagen in ziekenhuizen in Nederland. Dit materiaal wordt vaak jarenlang bewaard. Voor sommige materialen geldt een geadviseerde minimale bewaartermijn van 30 jaar[3], maar instanties kunnen DNA-materiaal ook voor onbepaalde tijd bewaren.[4] Grote kans dus dat je je niet eens meer kunt herinneren welk materiaal er ooit van jou is afgenomen en bewaard.
Tot nu toe werd dit materiaal voornamelijk gebruik voor medische doeleinden en wetenschappelijk onderzoek. Beiden natuurlijk van groot belang voor de gezondheid van allen. In het onder vuur liggende wetsvoorstel wordt ook de politie bevoegd om het materiaal te gebruiken voor de opsporing. En die bevoegdheid valt niet zo lekker.
Uit de juridische hoek was kwam, zoals verwacht, vooral de zorg om de privacy naar voren. Medische gegevens zijn bijzondere persoonsgegevens, en moeten dus met grote zorg worden behandeld. Opsporing door gebruik van deze gegevens maakt grote inbreuk op de privacy van de verdachte. En dan is het nog maar een verdachte, die dus ook onschuldig zou kunnen zijn! De noodzakelijkheid van de bevoegdheid wordt nergens goed toegelicht én mensen hebben niet kunnen voorzien dat hun materiaal voor de politie beschikbaar wordt gesteld. En laten die noodzakelijkheid en kenbaarheid nou net vereist zijn om inbreuk te maken op de privacy.[5]
Maar niet alleen vanuit juridisch oogpunt is het een en ander aan te merken op het wetsvoorstel. Ook vanuit de medische hoek wordt flink commentaar geleverd.[6] Zo bestaat er de zorg dat mensen minder snel medische zorg zoeken, omdat zij bang zijn dat hun DNA of ander lichaamsmateriaal uiteindelijk bij de politie belandt. In de memorie van het wetsvoorstel wordt deze situatie ‘onwenselijk’ genoemd. Dat is nog zacht uitgedrukt. Een gevolg van dit probleem kan zijn dat er minder lichaamsmateriaal beschikbaar wordt voor ziekenhuizen. Dit materiaal wordt juist vaak gebruikt wordt voor wetenschappelijk onderzoek, om de medische zorg verder te verbeteren. En dat is in het belang van alle burgers.
Het gevaar van dit voorstel schuilt vooral in het creëren van een bevoegdheid die later vrij gemakkelijk uitgebreid kan worden. De welbekende slippery slope. Daar komt bij dat de politie het vaak al niet zo nauw neemt met die privacy.[7] Geen fijn idee om zo’n ingrijpende en uitbreidbare bevoegdheid aan diezelfde politie toe te kennen. Al met al dus een wetsvoorstel waar nog flink aan geschaafd zal moeten worden!
Als jij je nou ook geroepen voelt om je ongezouten (maar onderbouwde) mening geven over dit voorstel, dan kan dat nog tot 23 juni.[8]
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!