Over Duitse wifi en de terugkeer van Lady Gaga

Lees de eerste blog van de Redactiecommissie 2016/2017 hier!

foto-eerste-blog
Halfvier ‘s nachts, dronken en hongerig; je hebt in weinig anders zin dan een matige hamburger wegpersen en gedachteloos anderhalve kilometer Facebook omhoog swipen. Je ploft neer in de Burger King en net wanneer het guilty pleasure festijn losbarst staat er een vreemde tegenover je die de ultieme levensvraag stelt: Gaat u akkoord met de algemene voorwaarden? Vul hier uw NAW-gegevens in en dan krijgt u zo het wifi-wachtwoord.

De zaak Mc Fadden
Exact één dag nadat Jean-Claude Juncker in zijn jaarlijkse ‘State of the Union’ toespraak verkondigt dat elk Europees stads- en dorpscentrum in 2020 gratis wifi zal hebben (1) komt de klap uit Luxemburg. Op 15 september van dit jaar wees het Hof van Justitie arrest in de zaak Mc Fadden v. Sony. (2) Het Landgericht München wist geen raad met de verspreiding van illegaal materiaal via open wifi-verbindingen en legde het Hof de vraag voor of aanbieders van een (open) wifi-netwerk verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor illegale activiteiten via dat netwerk. Werkend met een richtlijn uit het jaar nul, probeert het Hof de gemoederen te sussen tussen de internetpiraten en de platenlabels; tussen de vrijheid van informatiestromen en de bescherming van intellectuele eigendommen.
Het Hof komt met twee conclusies. De eerste zal Juncker goed doen: aanbieders van open wifi-netwerken vallen onder artikel 12 van de E-Commercerichtlijn (3) en zijn daarmee niet aansprakelijk voor de informatie die zij doorgeven. (4) Dit betekent in principe bevestiging van de bescherming van tussenpersonen in de richtlijn (5) en groen licht voor project open wifi Europa. Met zijn tweede conclusie komt het Hof toch nog tegemoet aan de eisen van Sony, omwille van de bescherming van auteursrechten en de grondrechtelijke bescherming op eigendom. Wanneer een auteursrechthebbende constateert dat een open wifi-netwerk wordt gebruikt voor de onrechtmatige verspreiding van zijn werk, kan hij van de aanbieder van het netwerk vorderen dat deze inbreuk stopt, hij zijn netwerk beveiligt met een wachtwoord en deze slechts verleent aan mensen die hun identiteit bekend hebben gemaakt.(6)

Diens consequenties
Bedenk dus de volgende keer dat je na de wedstrijd de nieuwste Lady Gaga-hit naar binnen torrent, dit voor je sportvereniging het verschil kan betekenen tussen gratis wifi aanbieden en het aanleggen van een database van gebruikersgegevens. Dit omvat natuurlijk ook relevante technische beveiliging en de documentatie van het geheel volgens de aankomende verordening gegevensbescherming (7); een demonisch scenario in vele opzichten. De vraag is vooral hoeveel gebruik ervan gemaakt gaat worden door bedrijven. In Nederland wordt er nog weinig gedaan aan verspreiders van illegaal materiaal; auteursrechtenwaakhond Brein richt zich vooralsnog op de websites die de verspreiding mogelijk maken. De kans dat bedrijven achter open wifi-netwerken aangaan is nu nog niet zo groot. Het is echter geen toeval dat het een Duitse zaak betreft. Sinds 2009 worden individuele downloaders in Duitsland hard aangepakt. Speciaal hiervoor ingerichte advocatenkantoren verdienen dik geld door het sturen van ‘boetes’ naar downloaders (8). Zelfs vakantiegangers die op een brakke ochtend even de nieuwe aflevering van een serie binnenhengelen kunnen een envelop op de deurmat krijgen bij thuiskomst.

In deze context is het niet ondenkbaar dat dergelijke advocatenkantoren ook op grote schaal brieven gaan schrijven naar netwerkaanbieders die (onbewust) torrentverkeer hebben gefaciliteerd. In deze situatie bevindt Nederland zich nog niet. De bestrijding van illegaal uploaden en downloaden in Nederland door Brein zorgt ervoor dat de rol van platenmaatschappijen en andere partijen veel kleiner is. Filmdistributeurs willen wel achter individuele downloaders aangaan, maar hebben daar vooralsnog niet de mogelijkheid toe.(9) Brein opperbevelhebber Tim Kuik heeft echter al aangegeven dat hij verwacht dat individuele gebruikers op de lange termijn ook aangepakt gaan worden, (10) waarbij het Hof in Luxemburg nu de mogelijkheid heeft gecreëerd om ook illegale verspreiding via open netwerken tegen te gaan.

En resumerend
Wat in ieder geval duidelijk is, is dat deze uitspraak aardig wat vragen oproept. Met name de wat vreemde verplichting voor aanbieders om op aanvraag persoonsgegevens te verzamelen zal niet goed vallen. Het Hof concretiseert verder niet wat het doel van de gegevensverzameling is. Moeten deze gegevens gebruikt kunnen worden voor het traceren van de inbreukmaker? Moet er dan ook een tijd bij? Of zelfs een MAC-adres of IP-adres? Hoe weet je of je de juiste persoon hebt? Moet de aanbieder paspoorten gaan controleren? Erg realistisch lijkt dat allemaal niet. Gelukkig heeft Juncker in dezelfde speech ook aangegeven dat hij de 5e generatie draadloos internet graag uitgerold ziet in 2025, al biedt dit weinig soelaas voor toeristen, lichte internetgebruikers en anderen die hun data niet toevertrouwen aan de zendmast.

Jacob van de Velde, Redactiecommissie 2016-2017

 


Bronnen:
(1) ‘.State of the Union Address 2016: Towards a better Europe – a Europe that protects, empowers and defends’, Strassbourg, 14 September 2016. https://www.youtube.com/watch?v=-s2ZX2LZKxg vanaf 20:45. In geschrifte: http://europa.eu/rapid/press-release_SPEECH-16-3043_en.htm.
(2) HvJEU, Tobias Mc Fadden v. Sony Music Enterntainment Germany GmbH, 15 september 2016, C-484/14.
(3) Richtlijn 2000/31/EG, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000L0031:NL:HTML.
(4) Mc Fadden v. Sony, §54, 71, 73-74.
(5) De zogeheten ‘safe harbour’ artikelen 12 (doorgeefluik), 13 (caching) en 14 (hosting) ontlasten tussenpersonen grotendeels van de verantwoordelijkheid voor de inhoud van de informatie die zijn verwerken. Zie voor verhelderening: HvJEU, Papasavvas, 11 september 2014, C-291/13.
(6) Mc Fadden v. Sony, §101.
(7) 2016/679, beschikbaar op: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/ALL/?uri=CELEX%3A32016R0679. Zie bijvoorbeeld artikel 30 over het register van de verwerking, of bij grote bedrijven artikel 35 over de Data
Protection Impact Assessment (DPIA).
(8) http://nos.nl/artikel/2029491-downloadverbod-in-duitsland-big-business.html.
(9) https://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/19/illegaal-downloaden-wordt-niet-aangepakt-1628140-a1505420.
(10) https://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/19/waar-blijft-mijn-boete-voor-downloaden-2787438-a1506567.
0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een antwoord